توقف در پروژه مس Teck در شیلی؛ زنگ هشدار برای بازار جهانی و فرصت برای ایران

کاهش پیش‌بینی تولید شرکت کانادایی Teck در معدن QB2 شیلی، نشانه‌ای از عمق بحران عرضه جهانی مس است؛ بحرانی که می‌تواند پیامدهایی مهم برای بازیگران بازار از جمله تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی به همراه داشته باشد.

آنچه اتفاق افتاد

شرکت Teck Resources، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان معدنی جهان، اعلام کرد که تولید سال ۲۰۲۵ پروژه مس عظیم Quebrada Blanca 2 (QB2) در شیلی را از سطح پیش‌بینی‌شده ۲۳۰ تا ۲۷۰ هزار تن به ۲۱۰ تا ۲۳۰ هزار تن کاهش می‌دهد.

دلیل این افت:

• مشکلات در سیستم مدیریت ضایعات (Tailings Management)

• تأخیر در بهره‌برداری از دستگاه بارگیری کشتی در بندر اختصاصی پروژه

• افزایش بیش از ۴ میلیارد دلاری هزینه اجرای پروژه نسبت به برآورد اولیه

این پروژه، ستون استراتژی Teck برای عبور از زغال‌سنگ و تمرکز بر فلزات انرژی‌محور مانند مس است. کاهش تولید نه‌تنها تأخیر در اجرای این راهبرد را به دنبال دارد، بلکه باعث اختلال در جریان عرضه مس به بازارهای جهانی خواهد شد.

پیامدهای جهانی

بازار جهانی مس در سال‌های اخیر تحت تأثیر دو عامل اصلی قرار داشته:

1. تقاضای فزاینده ناشی از توسعه فناوری‌های سبز (مانند خودروهای برقی، باتری‌ها و انتقال برق)

2. ناتوانی عرضه‌کنندگان اصلی مانند شیلی، پرو و اندونزی در افزایش ظرفیت تولید

بنابراین حتی کاهش تولید ۲۰ تا ۴۰ هزار تنی Teck، در فضای شکننده فعلی، می‌تواند به عنوان یک فشار افزایشی بر قیمت‌های جهانی تلقی شود.

کارشناسان بانک Jefferies نیز هشدار داده‌اند که تا تحقق عملی تولید وعده‌داده‌شده، بازارها به این اعداد اعتماد نخواهند کرد؛ این تردید باعث نوسانات بیشتر در قیمت جهانی و عدم ثبات در زنجیره تأمین می‌شود.

فرصت ایران؛ تهدید را به مزیت تبدیل کنیم

با توجه به کاهش ظرفیت تولید در کشورهای صاحب تکنولوژی بالا و مواجهه آن‌ها با مشکلات زیربنایی و زیست‌محیطی، ایران می‌تواند از این شکاف ایجادشده در بازار جهانی بهره‌برداری کند. این فرصت‌ها عبارتند از:

✅ افزایش سهم صادراتی ایران در بازار منطقه‌ای و جهانی، به‌ویژه با توجه به زیرساخت‌های موجود در استان‌های کرمان، آذربایجان و یزد

✅ افزایش قیمت جهانی، توجیه اقتصادی بیشتری برای فرآوری و استخراج ذخایر متوسط ایران فراهم می‌کند

✅ جلب توجه سرمایه‌گذاران خارجی به ذخایر دست‌نخورده ایران در شرایطی که دسترسی به منابع جدید در آمریکای جنوبی با چالش مواجه است

✅ ایجاد مزیت نسبی در صادرات مس کاتدی و فرآوری‌شده به کشورهای اوراسیا، شرق اروپا و حتی کشورهای آفریقایی

چالش‌هایی که باید مدیریت شود

اما ایران برای بهره‌گیری از این فرصت نیازمند:
• تسهیل در صادرات و فرآیندهای گمرکی و ارزی
• توسعه زنجیره ارزش از استخراج تا تولید کاتد و مفتول
• فعال‌سازی سریع‌تر معادن کوچک و متوسط راکد یا نیمه‌فعال
• تقویت برند ملی صادراتی در حوزه مس (همانند ArenaMetals)

نتیجه‌گیری تحلیلی | توصیه برای ذی‌نفعان ایرانی

با داغ‌تر شدن تنور رقابت در بازار جهانی مس، هرگونه ناتوانی در تأمین پایدار از سوی غول‌های جهانی مانند Teck، نشانگر شکاف در عرضه‌ای است که اگر مدیریت هوشمندانه‌ای در ایران صورت گیرد، می‌تواند در کوتاه‌مدت به سود شرکت‌های فعال داخلی تمام شود.

شرکت‌هایی مانند آرنامتالز، که در حال طراحی مدل‌های صادراتی مبتنی بر زنجیره ارزش و بهره‌گیری از بازارهای نوظهور هستند، باید در این دوره با رصد مستمر تحولات بین‌المللی و تنظیم سریع استراتژی‌های خود، جایگاه رقابتی خود را تثبیت کنند.

آرنامتالز، تحلیل‌گر و تسهیل‌گر تجارت هوشمند فلزات معدنی ایران

🟠 با ما بمانید برای تحلیل‌های عمیق‌تر بازار فلزات جهان و فرصت‌های صادراتی ایران